Global Village

هیچکس از دیگری برتر نیست

هر کسی بهر کاری ساخته شده است. یکی برای پزشک شدن ، یکی برای مهندس شدن، یکی برای کارگر شدن، یکی برای قصاب شدن، یکی برای خواننده شدن و

قرار نیست همه آدمها تمام ویژگی ها را با هم داشته باشند.

به این فکر کنید اگر انسانها تمام استعدادها را با هم داشتند چه اتفاقی می افتاد؟ من به شما می گویم، زندگی بسیار خسته کننده و ملال آور می شد. دیگر چیزی به نام ارتباط بین انسانها و روابط اجتماعی وجود نداشت!

این احتیاج ما انسان ها هست که ما را به یکدیگر نزدیک می کند.

از زندگی خود شکایت نکنید!

چرا ما مانند دیگران نشدیم؟ چرا من پولدار نیستم؟ چرا من صدایم خوب نیست؟ چرا چهره من زیبا نیست؟ چرا من آن شغل را ندارم؟ و چراهای دیگر

اطمینان داشته باش که استعدادی که درون تو نهفته است، درون دیگری نیست! اطمینان داشته باش که همانطور که تو به آن شخص دیگر، با دیده حسرت نگاه می کنی و می گویی چرا، او نیز به تو به دیده حسرت نگاه می کند.

گوهری که درون تو پنهان شده است در وجود هیچ انسان دیگری نیست، فقط کافی ست آن را کشف کنی و آن را پرورش دهی.

بدان که در این راه حسودان و بدخواهان تمام تلاش خود را خواهند کرد که تو را ناامید کنند و تو را از رسیدن به آن گوهر نایاب بازدارند.

گوهر وجودی تو، حتما آن چیزی نیست که تو را به ثروتهای زودگذر دنیوی برساند، بلکه شاید تو را از آنها هم بالاتر رساند.

اولین شرط موفقیت، لذت بردن از خود و هدف خود و رضایت از انجام کاری ست که ما در راه رسیدن به این هدف انجام می دهیم. هر چه هدف ما بالاتر باشد، سختی های بیشتری وجود خواهد داشت و به دنبال آن لذت بیشتری از نتیجه انجام کار!

کاری که راحتی بسیار در آن وجود داشته باشد و رسیدن به نتیجه آن سریعتر باشد، خیلی زود مفهوم لذت را از دست خواهد داد و تبدیل به گذران های تکراری و کسل کننده و بی ثمر خواهد شد و ممکن است حتی باعث شود که شما خیلی سریعتر از حد معمول به ته چاه سقوط کنید.

کاری که در راه رسیدن به آن باید از روی دیگران گذر کنید و به قول معروف دیگران را قربانی کنید، بار سنگینی خاصی را روی دوش شما خواهد گذاشت که حتی اگر هم نخواهید به آن توجه کنید، تا آخر عمر با شما خواهد بود و کم کم باعث به وجود آمدن نفرت خواهد شد. و این نفرت ممکن است حتی خارج از محدوده کار شما هم به وجود بیاید.

در زندگی همه ما انسان ها یک آینه وجود دارد. آینه ای که همه چیز در آن منعکس خواهد شد و به قول معروف برخواهد گشت. بدی کنیم، بدی خواهیم دید. خوبی کنیم، خوبی خواهیم دید.

همانطور که گفتم هیچ برتری وجود نخواهد داشت، چون هر آفریده ای گوهر وجودی دارد که مخصوص به خود اوست و دیگران از آن محرومند، اگر با خواندن این متن هنوز هم احساس برتری نسبت به دیگران دارید، شک نکنید که دچار خودبینی و خودخواهی هستید و اگر می خواهید آینده موفقی داشته باشید بهتر است هر چه زودتر برای درمان اقدام کنید.

این متن کپی نیست و تمامی آن حاصل ذهنیات خودم می باشد، شاید قبلا در جایی خوانده باشم، شاید هم هرگز نخوانده باشم و طبق آنچه دیگران و یا خودم تجربه کرده ام، به ذهنم رسیده باشد، با تشکر»

براى شناخت بهتر آخرت، لازم است به بررسى شباهت‏ها و تفاوت‏هاى دنیا و آخرت بپردازیم؛ زیرا دنیا و آخرت، دو مفهوم متضایف‏اند که شناخت صحیح هر یک بدون شناخت دیگرى ممکن نیست.^[1]

الف) شباهت‏ها

1. هر دو جهان، حقیقى و واقعى بوده و فضا و ابعاد و اجرامى دارند. از همین رو، انسان در هر دو جهان، داراى اندام و بدن است.^[2]

2. انسان در هر دو جهان، به خود و متعلّقاتش آگاهى کامل داشته و شخصیتى واحد دارد.^[3] این مطلب از آیاتى قابل برداشت است، مانند:

یلَیتَنى کُنتُ مَعَهُم»^[4]؛ اى کاش من با آنان بودم.

[و] یلَیتَنى لَم اشرِک بِرَبّى احَدا»^[5]؛ اى کاش هیچ کس را شریک پروردگارم نمى‏ساختم.

 [و] یلَیتَنى لَم اوتَ کِتبِیَه»^[6]؛ اى کاش کتابم را دریافت نکرده بودم.^[7]

[و] یلَیتَنى قَدَّمتُ لِحَیاتى»؛ اى کاش براى زندگانى خود [چیزى‏] پیش فرستاده بودم.

3. انسان در هر دو جهان، داراى غرایز انسانى و حیوانى است.^[8] قرآن کریم، نعمت‏هاى بهشتى را چنین وصف مى‏کند:

و فکِهَةٍ مِمّا یَتَخَیَّرون* ولَحمِ طَیرٍ مِمّا یَشتَهون* و حورٌ عین* . لا یَسمَعونَ فیها لَغوًا ولا تَأثیما* الّا قیلًا سَلمًا سَلما»^[9]؛ و میوه از هر چه اختیار کنند و از گوشت پرنده هرچه بخواهند و حوران چشم درشت . در آن‏جا نه بیهوده‏اى مى‏شنوند و نه [سخنى‏] گناه‏آلود. آن‏جا سخنى جز سلام و درود نیست.

در هر دو جهان، آلام و لذّت‏هاى عقلى و حسّى وجود دارد^[10]؛ چنان‏که درباره کسانى که پیمان خدا و سوگندهاى خود را به بهاى ناچیزى مى‏فروشند، آمده است:

ولا یُکَلّمُهُمُ اللَّهُ ولا یَنظُرُ الَیهِم یَومَ القِیمَةِ ولا یُزَکّیهِم ولَهُم عَذابٌ الِیم»^[11]؛ خدا روز قیامت با آنان سخن نمى‏گوید و به ایشان نمى‏نگرد و پاک‏شان نمى‏گرداند و عذابى دردناک خواهند داشت.

و به نفس مطمئنّه چنین خطاب شده است:

ارجِعى الى‏ رَبّکِ راضِیَةً مَرضیَّه* فَادخُلى فى عِبدى* وادخُلى جَنَّتى»^[12]؛ خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت باز گرد و در میان بندگان من درآى و در بهشت من داخل شو.

رنج‏ها و لذّت‏هاى جسمى در هر دو جهان از طریق جسم براى روح انسان حاصل مى‏شود؛ چنان‏که در آیه‏اى عذاب کافران از طریق پوست آنان دانسته شده است:

کُلَّما نَضِجَت جُلودُهُم بَدَّلنهُم جُلودًا غَیرَها لِیَذوقوا العَذاب‏^[13]؛ هر چه پوست‏شان بریان گردد، پوست‏هایى دیگر بر جایش نهیم، تا عذاب را بچشند.

4. خداوند در هر دو جهان قابل رؤیت حسى نیست.^[14] در قرآن امکان دیدن خداوند به صورت مطلق نفى شده است: لا تُدرِکُهُ الابصر»^[15]؛ چشم‏ها او را درنمى‏یابند. البته انسان‏ها در آن جهان همگى خود را در محضر خداوند احساس کرده و به قطع و یقین، به وجودش پى مى‏برند^[16]:

ویَعلَمُونَ انَّ اللَّهَ هُوَ الحَقُّ المُبین»^[17] و خواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است.

حتى انسان کافر نیز پس از مرگ، پروردگار خود را شناخته و او را مورد خطاب قرار مى‏دهد: قالَ رَبّ ارجِعون* لَعَلّى اعمَلُ صلِحًا فیما تَرَکت»^[]؛ . مى‏گوید:

پروردگارا! مرا باز گردانید، شاید در آن‏چه وانهاده‏ام کار نیکى انجام دهم.

5. انسان‏ها در عالم آخرت نیز از اختیار و اراده برخوردارند^[19]؛ لیکن هم‏چون دنیا توان اجراى آن براى هرکسى در محدوده دارایى‏ها و توانایى‏هاى خود و به میزانى است که خود را در این دنیا در اختیار خدا و رسول او قرار داده و از خود سلب اراده کرده باشد.^[20]

گواه برخوردارى انسان از اختیار و اراده در آن جهان، این‏که خداوند، افعال و اعمال انسان‏ها را در بهشت و جهنّم به خود آنان نسبت مى‏دهد؛ چنان‏که درباره دوزخیان فرموده است:

فَشرِبونَ عَلَیهِ مِنَ الحَمیم* فَشرِبونَ شُربَ الهیم»^[21]؛ و روى آن از آب جوش مى‏نوشید [مانند] نوشیدن اشتران تشنه.

هم‏چنین درباره ابرار مى‏فرماید:

انَّ الابرارَ یَشرَبونَ مِن کَأسٍ کانَ مِزاجُها کافورا»^[22]؛ همانا نیکان از جامى نوشند که آمیزه‏اى از کافور دارد.

برخى محقّقان، آموزه جهانِ پس از مرگ را از اختصاصات ادیان الهى دانسته‏اند که بشر به خودى خود نمى‏توانسته به وجود آن پى برد^[1]؛ اما تحقیقات باستان‏شناسى از آثار به دست آمده از نخستین انسان‏هاى شناخته شده در زمین (نئاندرتال‏ها)^[2] که غذا و ابزارهاى سنگى در مدفن مردگان قرار مى‏دادند، نشان مى‏دهد که آنان نیز به نوعى حیات جسمانى مرموز و نامعلوم براى مردگان قائل بوده‏اند؛ همان‏گونه که حیات پس از مرگ در میان بیشتر تمدن‏هاى نخستین بشر- هم‏چون مصریان، بابلیان، یونانیان، هندوان، چینیان و .- نیز مطرح بوده است‏^[3]. با وجود آن، این احتمال نیز- به ویژه با توجه به دیدگاه قرآن درباره حضرت آدم علیه السلام که او را آفریده شده از خاک (آل عمران، آیه 59) و پدر انسان‏هاى دیگر (نساء، آیه 1) دانسته است- منتفى نیست که اعتقاد به جهان پس از مرگ نزد اقوام مذکور از بقایاى برخى ادیان آسمانى بوده باشد.

به هر حال، آرمان‏هاى نامحدود بشر و غریزه ابدیت‏طلبى، مطلق‏خواهى‏ و عشق فطرى به جاودانگى‏^[4]- که وجه تمایز انسان از حیوان بوده و در فرزند خواهى، علاقه به جاودانگى در خاطره‏ها و . ظهور مى‏یابد- همگى عوامل غیروحیانى سوق بشر به اندیشه جهان آخرت مى‏باشند^[5].

در عصر جدید نیز دیدگاه طبیعت گرایانه علم سکولار سبب کم‏رنگ شدن مبحث آخرت در کلام مسیحى و حتّى انکار و اسطوره‏اى پنداشتن آن از جانب برخى متکلّمان شده است، با این حال اکتشاف‏هاى زیست‏شناسى و فیزیکى جدید، بحث‏هاى فرا روان‏شناسى، مرگ‏شناسى، و تجربیات خارج از بدن، گزارش‏هاى زنده‏شدگان پس از مرگ بالینى، پیش بینى‏هاى صادق مردگان در خواب و .، دانشمندان جدید را به ایده جهان پس از مرگ بیش از پیش متوجه ساخته است.^[6] تفاوت نگاه ادیان با این نگرش آن است که آخرت در ادیان، ممدّ و مشوّق فعل اخلاقى به شمار مى‏رود.^[7]

از میان ادیان بزرگ شناخته شده، شاید اوستا نخستین کتابى باشد که با صراحت از جهانى در پایان دنیا یاد کرده و راجع به حالات آن جهان، هم‏چون بهشت (انگهو وهشت: بهترین جهان) دوزخ (دژانگه: جهان زشت) صراط (چنونت پرتو: پل تشخیص و قضاوت) و . حتّى بیشتر از کتاب مقدس، بحث کرده است.^[8] هندوان و بوداییان نیز به جهان‏ سعادت‏مندى معتقدند که انسان بلافاصله پس از مرگ یا پس از تناسخ‏هاى مکرّر به آن مى‏پیوندد.^[9] در تعلیمات دین یهود، هیچ یک از موضوع‏هاى مربوط به جهان آینده، اهمّیت ندارد و به ندرت از آخرت ذکرى به میان آمده‏^[10] و کیفرها و پاداش‏هاى مذکور در تورات نیز ناظر به همین زندگى دنیاست‏^[11]؛ تا آن‏جا که گروهى از یهود (سامره‏اى‏ها) و حتّى برخى از دانشمندان یهود (صدوقیان) با استدلال به عدم ذکر آخرت در اسفار پنج‏گانه، آشکارا منکر وجود آن گشته و اشاره مبهم و اجمالى در تورات شفاهى را از تحریف‏ها شمرده‏اند.^[12] در انجیل نیز گرچه متى و یوحنا به بحث‏هاى آخرت، توجه بیشترى کرده‏اند، در سراسر آن کتاب، به آخرت‏شناسى () بهاى کمى داده شده است.^[13] و به طور کلّى نگاه مسیحیت به آخرت، امیدى این جهانى و در حدّ تمثیل‏هاى اساطیرى مى‏باشد^[14].

البته آن چه گفته شد مربوط به وضعیت کنونى ملت‏هاى غیر اسلامى و کتاب‏هاى موجود است و گرنه از نظر قرآن کریم ایمان به آخرت، از ارکان دعوت همه پیامبران علیهم السلام بوده است.^[15]

ایمان به آخرت از ارکان اعتقادى اسلام و شرط مسلمانى به شمار رفته و معمولًا در کنار اصل توحید از آن یاد مى‏شود.^[16]

قرآن کریم، تنها کتاب آسمانى است که از روز رستاخیز به تفصیل سخن رانده‏^[17]؛ تا آن‏جا که حدود 13 قرآن به این موضوع اختصاص یافته است.^[] در هیچ‏یک از مراحل نزول، به آخرت بى‏توجهى نشده‏^[19] و در بیش از صد عنوان متفاوت، مباحث مختلفى راجع به آن مطرح شده است.^[20] حتّى از بررسى مجموعه آیات آفرینش و رستاخیز به دست مى‏آید که توجه قرآن به آفرینش، به سبب تقارن این دو موضوع و در مسیر توضیح و تبیین بیشتر آن جهان بوده است‏^[21]، چنان که مى‏فرماید:

ولَقَد عَلِمتُمُ النَّشاةَ الاولى‏ فَلَولا تَذَکَّرون»^[22]؛ و قطعاً پدیدار شدنِ نخستین خود را شناختید، پس چرا سر عبرت گرفتن ندارید؟.

در واقع، آخرت مکمّل و معنا بخش دیگر اصول دین بوده و بدون آن نمى‏توان به تصوّر روشنى از خداوند و صفات او- هم‏چون عدل، حکمت و فلسفه نبوّت و در پى آن امامت- نائل آمد.^[23] به عبارت دیگر، بدون آخرت، دعوت دینى و تبلیغ پیامبران بى اثر خواهد بود؛ زیرا پذیرفتن دین و پیروى از مقرّرات شرع و آیین پیامبران خالى از کلفت و سلب آزادى نیست و در صورتى که متابعت آن اثرى در بر نداشته باشد، هرگز مردم زیر بار آن نخواهند رفت و از آزادى طبیعى دست برنخواهند داشت.^[24]

از منظر اسلام، بى‏ایمانى به آخرت، گمراهى است:

و مَن یَکفُر بِاللَّهِ و مَلکَتِهِ و کُتُبِهِ و رُسُلِهِ والیَومِ الأخِرِ فَقَد ضَلَّ ضَللا بَعیدا»^[25]؛ و هرکس به خدا و فرشتگان او و کتاب‏ها و پیامبرانش و روز بازپسین کفر ورزد، در حقیقت دچار گمراهى دور و درازى شده است.

الَّذینَ لا یُؤمِنونَ بِالأخِرَةِ فِى العَذابِ والضَّللِ البَعید»^[26]؛ آنان که به آخرت ایمان ندارند، در عذاب و گمراهى دور و درازند.

و چنین انسان‏هاى بى‏ایمانى، از راه راست منحرف‏اند:

و انَّ الَّذینَ لا یُؤمِنونَ بِالأخِرَةِ عَنِ الصّرطِ لَنکِبون»^[27].

قلوب‏شان حق گریز:

فَالَّذینَ لا یُؤمِنونَ بِالأخِرَةِ قُلوبُهُم مُنکِرَةٌ»^[28].

و کردارشان تباه است:

والَّذینَ کَذَّبوا بِایتِنا ولِقاءِ الأخِرَةِ حَبِطَت اعملُهُم»^[29]؛ و کسانى که آیات ما و دیدار آخرت را دروغ پنداشتند، اعمال‏شان تباه شده است.

و عذاب دردناکى براى آنها مهیّا شده است:

و انَّ الَّذینَ لا یُؤمِنونَ بِالأخِرَةِ اعتَدنا لَهُم عَذابًا الیما»^[30].

شاید علت توجه بیشتر اسلام به آخرت آن باشد که داشتن درکى از گذشته و آینده، وجه تمایز انسان از حیوان است. انسان‏ها همواره به میزان شعور و فهم خود، به گذشته و آینده خویش توجه دارند و چون امت آخرامان از جهت این ادراک در مقایسه با امت‏هاى پیشین کامل‏ترند، جهان آخرت در قرآن بیشتر یاد شده و هم‏چون دنیا، مسلّم شمرده شده است:

وانَّ السّاعَةَ ءاتِیَةٌ لا رَیبَ فِیها»^[31]؛ و [هم‏] آن‏که رستاخیز آمدنى است [و] شکّى در آن نیست.

قرآن کریم آشکارا به تفکر سفارش کرده است‏^[32]؛ آن جا که مى‏فرماید:

کَذلِکَ یُبَیّنُ اللَّهُ لَکُمُ الأیتِ لَعَلَّکُم تَتَفَکَّرون فِى الدُّنیا والأخِرَةِ»^[33]؛ این گونه، خداوند آیات [خود را] براى شما روشن مى‏گرداند، باشد که در [کار] دنیا و آخرت بیندیشید.

نام کتاب: آخرت سراى پایدار

نویسنده: على خراسانى‏

موضوع: ایمان به آخرت و باور به سراى پایدار

زبان: فارسى‏

تعداد جلد: 1

ناشر: مؤسسه بوستان کتاب‏

مکان چاپ: قم‏

سال چاپ: 1387

نوبت چاپ: اول‏